Ngày 19-7-09 BBC Việt ngữ đăng tin đụng độ giữa người Trung Quốc gốc Việt (Vietnamese-Chinese) tại làng Anh Hồng, trấn Anh Đức, tỉnh Quảng Đông với chính quyền sở tại. Tôi muốn bày tỏ thêm một vài ý kiến “Tôi là ai?” để rộng đường dư luận về những người mang hai dòng máu Trung-Việt như tôi.
Rất nhiều người Việt gốc Hoa chúng tôi ở London cũng đã từng hỏi nhau: Chúng ta là ai? Chưa ai đưa ra được câu trả lời thỏa đáng. Câu hỏi này vẫn còn trong im lặng, nên hôm nay nhân dịp talawas đăng bài “Tôi là ai“, tôi muốn những vị cao kiến giải trình hộ. Chúng tôi là ai?
Gia đình tôi là một gia đình ngưòi Việt gốc Hoa đã định cư ở Hải Phòng 3 đời (như hàng ngàn gia đình khác), chúng tôi sinh ra, lớn lên, học tập và làm việc cùng với người Việt dưới một mái trường, trong một nhà máy, cơ quan… trong nhiều năm. Là người dân cho nên phải làm tròn nghĩa vụ công dân mà chính phủ yêu cầu, có nghĩa là rất nhiều người Việt gốc Hoa đã đi bộ đội (kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ), đã vào Nam, sang Lào, Campuchia… chiến đấu, nhiều người đã hy sinh cũng như nhiều người trở thành thương binh, tàn phế. Có nghĩa là người Việt gốc Hoa chúng tôi đã làm đầy đủ nghĩa vụ của những công dân Việt Nam chân chính dưới chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hoà xưa và Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt nam nay.
Tôi tin nhiều người Việt gốc Hoa ở miền Nam sống dưới chế đệ Đệ Nhất hay Đệ Nhị Cộng hoà cũng đã tham gia đầy đủ nghĩa vụ như người Việt gốc Hoa miền Bắc, không hơn cũng không kém.
Chúng tôi từ xưa - cho đến năm 1978 - vẫn (hoang) tưởng “Tôi là người Việt Nam”, vì thế chúng tôi vào học các trường phổ thông Việt Nam, các trường đại học và trung cấp chuyên nghiệp Việt Nam, ra trường đi làm việc theo sự phân công của nhà nước Việt Nam và lấy vợ lấy chồng người Việt, con cháu đặt theo tên Việt. Có nghĩa là chúng tôi tự coi mình, và đồng nghiệp cũng coi chúng tôi là người Việt. Đột nhiên năm 1978, nhất là sau ngày 17-02-1979 khi Đặng Tiểu Bình “dạy cho Lê Duẩn một bài học” bằng cách đánh vỗ mặt trên 600 km đường biên giới, thì Lê Duẩn quyết tâm trả đũa bằng cách trên tất cả phương tiện truyền thông của chính phủ CHXHCN Việt Nam bắt đầu chiến dịch bài xích xua đuổi người Việt gốc Hoa công khai, đưa ra 7 ngành nghề cấm làm, buộc phải thôi việc nếu đang làm. Giận cá chém thớt, “hận bố thì đánh con” (thật hèn nhát), chính phủ CHXHCN Việt Nam công khai mở chiến dịch bôi nhọ người Việt gốc Hoa trên mọi phương tiện truyền thông. Cơ quan đoàn thể “mời chúng tôi lên nói chuyện” (phải quấy?), yêu cầu chúng tôi phải “xin nghỉ việc nếu chúng tôi đang làm việc 1 trong 7 ngành nghề: Y tế, Ngoại giao, Kinh tế, Văn hóa, Giáo dục, Giao thông vận tải (bộ và thuỷ, chưa có ngành hàng không) và Thương nghiệp. Ai là đảng viên cộng sản phải làm đơn xin ra khỏi Đảng, ai giữ chức vụ (to nhỏ) đều phải làm đơn từ chức. Bác sĩ, kỹ sư mất (nghề) nghiệp, giáo viên từ cấp I đến giảng viên đại học mất dạy học, công nhân xưởng in, nhân viên bán hàng bách hóa, bán gạo,… buộc thôi việc, nhiều người phải chạy chợ đen (không buôn gian bán lận thì chết đói, bo bo cũng chẳng có mà đổ vào nồi).
Và chính phủ Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa cũng trên mọi truyền thông “tự nhiên khoác chiếc áo mới cho chúng tôi: Hoa kiều yêu nước”, kêu gọi chúng tôi (y hệt chính phủ Việt Nam ngày nay) hồi hương, đóng góp “chất xám” (hồi đó chưa có “chất xanh”) cho “Tổ quốc Trung Hoa vĩ đại”.
Thế là thế nào? Từ mấy đời, chưa lần nào chúng tôi được cái hân hạnh mà chính phủ CHND Trung Hoa quan tâm và khoác cho chiếc áo (gấm) “yêu nước”, mà bỗng nhiên đến ngày ấy đài phát thanh Bắc Kinh (tiếng Việt) sa sả ngày đêm ca ngợi chúng tôi như một “khúc ruột ngàn dặm” (y chang Việt Nam hôm nay). Chúng tôi được những gì khi (bị) khoác chiếc áo “Hoa kiều yêu nước”, trong khi bị chính phủ Việt Nam buộc thôi việc (cắt đường sống), công an thường xuyên viếng thăm (với nhã ý đưa đi tập trung ở Lâm Đồng để bảo vệ người Hoa?) cộng thêm rất nhiều người Việt (thiếu hiểu biết và kém văn hoá) đã rầm rộ tham gia chiến dịch bài Hoa do tập đoàn Lê Duẩn cầm càng trong bản đại hợp xướng “Chống quân bành trướng Đại Hán” nhằm triệt hạ những người “trói gà không chặt” (những bác sĩ, kĩ sư, giáo viên…) như chúng tôi.
Sau những ngày khốn khổ, trên đe dưới búa, chúng tôi đã bừng tỉnh và hiểu ra rằng chúng tôi đang ở giữa hai làn đạn của hai “đồng chí cộng sản” trên con đường tranh giành bá chủ Đông Nam Á (chủ yếu là Campuchia). Con đường duy nhất để tự cứu mình là “cao chạy xa bay”, vĩnh biệt một “tổ cò” mà lâu nay nhầm tưởng là “tổ cuốc”!
Một số bà con chúng tôi tin lời mật ngọt đã về “Trung Hoa Vĩ đại” qua đường biên giới. Tất cả đều được đón tiếp “nồng hậu” bằng cách đưa tuốt về những vùng đồi núi hoang dại, được đối xử thật “bình đẳng” (cho tất cả vào chiếc rổ “Hoa kiều hồi hương”, vàng thau lẫn lộn); không phân biệt kĩ sư, bác sĩ hay giáo viên, họ giao cho mỗi người một chiếc cuốc và những bộ quần áo xanh đồng phục, tất cả sống trong một khu gọi là trang trại và được phong chức “công nhân nông trường” với mức khoán làm nhiều ăn nhiều, làm ít ăn ít, không làm… thì nghỉ ăn!
Một số theo đường biển ra đi, số phận tùy thuộc vào may rủi, trong đó có gia đình tôi. Chắc Nữ hoàng Thần Biển chê chúng tôi nhiều xương ít thịt, cho nên sau vài lần gặp bão (thủy thần hỏi thăm) tuy thuyền hỏng lên hỏng xuống, chữa đi chữa lại nhưng cũng tới được Hong Kong với hai bàn tay trắng ngoài bộ quần áo rách tả tơi với đàn con thơ dại.
Khi thuyền chúng tôi rời bến Máy Chai đi làm người viễn xứ, chúng tôi chẳng bao giờ nghĩ đến ngày trở lại và cũng chẳng nghĩ chúng tôi là người Việt Nam. Người đại diện cho chính phủ CHXHCN Việt Nam là đại úy Hùng (Ban Ngoại kiều) trước khi cắt dây thuyền tại phao số không ngày 16-6-1979 vào hồi 17 giờ, sau khi đã vét nốt những đồng tiền Việt (không còn giá trị với chúng tôi, nhưng rất có lợi cho anh ta) đã chúc một câu xanh rờn: “Chúc tất cả bà con (ai là bà con với anh ta?) ăn cá, đừng để cá ăn!” Và ngay đêm đó, khoảng 10 giờ 30 tối, khoảng 6-7 sĩ quan và lính biên phòng Đảo Ngọc đi xuồng máy, một tay lăm lăm khẩu K54, một tay chiếc đèn pin nhẩy lên thuyền và soi vào mặt từng người chúng tôi với giọng nạt nộ: “Điện khẩn chúng tôi vừa nhận được, có 3 thuyền vượt biên trái phép, tất cả phải ngồi im, chống cự sẽ bị bắn. Chúng tôi kiểm tra giấy tờ!”
Trước khi lên thuyền, đại uý Hùng và 5 người đồng bọn đã thu hết sổ hộ khẩu, sổ gạo, tem phiếu, giấy khai sinh, bằng cấp đại học (bằng đỏ hằn hoi) của chúng tôi rồi vất vào chiếc nón để trên bàn (như thứ giấy lộn). Có nghĩa là khi bước lên thuyền, chúng tôi là con số không: Không tên tuổi, không tổ quốc, không nghề nghiệp và chỉ là rác rưởi bị chính phủ CHXHCN Việt Nam tống ra biển, thì làm gì có giấy tờ!
Chủ thuyền (một tay vô lại đồng hương - chính chúng đã nhân cơ hội này làm giàu từ những kẻ khốn khổ như chúng tôi) phải lên gặp toán sĩ quan và lính biên phòng nói trên và “nôn ra 5 chỉ vàng” (chủ thuyền lại bổ vào đầu thuyền nhân) và chúng tôi lại được coi như có “giấy tờ hợp pháp”, nên sang hôm sau (17-6-1979) rời lãnh hải Việt Nam và trở thành Boat People!
Sau 6 năm định cư, chúng tôi được nhập tịch, trở thành công dân Anh, đến nay đã 30 năm làm thần dân của Nữ hoàng, nhưng trong nhiều bản khai từ y tế đến nhà cửa, hưu bổng vẫn có mục hỏi nguồn gốc - Black (Africa, Caribian), Asia, Chinese… - và chúng tôi thường gạch vào mục “Vietnamese”.
Sau 25 năm (2004), chúng tôi về Việt Nam thăm nơi chôn nhau cắt rốn, viếng mộ các cụ và viếng thăm bạn bè đồng nghiệp, chúng tôi được khoác áo “Việt kiều” (yêu nước?), nhưng tôi tự gọi là “Vịt Cừu” chứ không (dám) nhận là “Việt (sao lại là người Việt? Vì nếu là người Việt xịn thì đâu bị bài xích, xua đuổi) kiều”! Đúng như nhà văn Trần Khải Thanh Thuỷ viết:
Ngày đi Đảng gọi Hán (Việt) gian
Ngày về Đảng lại chuyển sang Việt (Hán) kiều,
Chưa đi kết tội đủ điều
Đi rồi thành khúc ruột (thối vẫn) yêu ngàn trùng
Ngày xưa ở Việt Nam tôi là người (có quốc tịch) Việt gốc Hoa, ngày nay tôi là người (có quốc tịch) Anh gốc Việt (không phải Hoa), bởi vì khi xin nhập tịch, chúng tôi khai từ Việt Nam ra đi! Sau 30 năm định cư, nhờ sự giúp đỡ vô hạn và vô điều kiện của chính phủ và nhân dân Anh, các con tôi đã thành đạt (bác sĩ chuyên viên phẫu thuật, tiến sĩ khoa học, thạc sĩ IT, thạc sĩ dược khoa), có công việc làm ổn định, có nhà lầu (vài cái), xe hơi (vài chiếc), có vợ có con, cuộc sống khá (đàng hoàng), có đứa (còn được) làm sếp một công sở, làm trưởng khoa (phòng). Chúng tự nhận chúng là người Anh gốc (sắc tộc) Việt như những sắc tộc khác (người Anh gốc Ấn, Hàn, Hoa, Thái, châu Phi hay Caribian) và thề không bao giờ hồi hương (tại sao phải hồi hương?) về Việt Nam hay Trung Quốc! Chắc con cháu chúng càng không bao giờ nghĩ chuyện hoang tưởng (hồi hương) mặc dù con cháu (nội ngoại) tôi vẫn mang tên Việt. Chúng không muốn và không có ý định đổi sang tên Anh hay Mỹ (tại sao phải đổi?). Theo chúng, dù có là Jimmy, Mike, Henry hay Mary, Hellen Lâm… thì vẫn mũi tẹt da vàng, nếu có bôi màu vàng hay hung hung lên tóc thì cũng chẳng ai gọi là người Âu.
Còn một số “đồng hương” đã về “Trung Hoa Vĩ đại” thì bi thảm lắm: 30 năm vẫn chưa được nhập tịch và tất cả hàng xóm xung quanh vẫn gọ họ là Zdịt-Nàm-Nhằn (người Việt Nam). Và vụ việc vừa xảy ra như BBC Việt ngữ đưa tin thì từ chính quyền đến đồng bào “Trung Quốc Vĩ đại” đều gọi họ là “Hoa kiều yêu nước” sau khi họ hồi hương về sống trên đất nước của tổ tiên, nay họ lại “vinh dự” mang danh xưng là “người Hoa gốc Việt” (ở Việt Nam được gọi là “người Việt gốc Hoa”)! Tại sao vậy?
Riêng tôi vẫn nhớ (như in) lời Mao Chủ tịch vĩ đại đã “dạy”: Trí thức không bằng cục phân! Tôi biết mình chưa bằng cục phân nên đi (định cư) ở Âu-Mỹ, chẳng dám hồi hương về đất nước “Trung Hoa Vĩ đại” để được bón ruộng!
Một chuyện ngoài lề:
Người Việt ở Thái Lan và Tân Đảo hồi hương (miền Bắc) từ năm 1960 nhưng tất cả người Việt miền Bắc hiện nay đều gọi họ là “bọn Thái hay bọn Tân Đảo”, mặc dù họ về nước đã 50 năm!
Người miền Bắc di cư vào Nam 1954, hiện nay định cư ở London thì người Việt miền Bắc (xịn) gọi họ là “Nam 54″ và người miền Nam (xịn) gọi họ là “Bắc 54″ để phân biệt người Bắc và người miền Nam chính gốc.
Tại sao vậy?
Sinh ra trong một gia đình có 2 (hay nhiều) dòng máu không phải là cái tội, tại sao lại bị đối xử không công bằng như vậy?
Vậy chúng tôi, những người (có cuốc tịt) Việt (cựu) gốc Hoa, nay là người (có quốc tịch) Anh gốc Việt đang sống tại Vương quốc Anh 30 năm là ai (theo nghĩa chính xác)?
Ai biết xin trả lời giùm.
Cám ơn.
Hè 2009, kỉ niệm 30 năm làm người viễn xứ
Reply With Quote
Bookmarks