Tàu: Một Tân Đế Quốc Thực Dân Hay Thời Xuân Thu Chiến Quốc?

[Do Do]

(02/08/2013)

Từ nhiều năm nay, tuy tự thừa nhận là quốc gia đang phát triển, Tàu không dấu thái độ hóng hách, kiêu căng do mức phát triển với 2 số liên tục suốt trong thời gian dài. Nhiều nhà phân tách đã không bỏ qua trường hợp nước Tàu để tìm hiểu và dự đoán tương lai.

Người ta đang theo dỏi thế giới thay đổi sâu xa và khủng hoảng tài chánh sẽ góp phần làm gia tăng ảnh hưởng của tốc độ sự vận hành của thế giới. Sức mạnh kinh tế của những quốc gia kỷ nghệ phát triển xưa đang suy thoái để nhường chổ cho những nước đang phát triển, trong đó có Tàu đứng đầu. Tình hình này, theo nhiều nhà kinh tế học, sẽ còn kéo dài trong nhiều năm nữa. Tuy nhiên cũng có không ít những nhà kinh tế học khác lại quả quyết sự cầm cự của những quốc gia đang phát triển chống lại tình trạng khủng hoảng chung sẽ không kéo dài được lâu. Trong số những nhà kinh tế này, Ông Nouriel Roubini, nhà chuyên môn dự báo những thảm họa quốc gia, hồi tháng 4 vừa qua, đã lên tiếng nhận xét về mô hình phát triển trung quốc. Theo ông,«Trung quốc không thể đứng vững được lâu hơn và sẽ sụp đổ, rất có thể sau năm tới 2013». Vì không có một nước nào trên thế giới có thể sản xuất để đem 50 % sản lượng nội địa đưa vào đầu tư mà không tạo ra những quá tải đối với khả năng sản xuất và không đẻ ra những tín dụng xấu.

Ông Francis Fukuyama, nhà chánh trị học, xã hội học và triết học của mỹ, tiên đoán một cách quả quyết hơn « Tôi nghĩ cái hệ thống ở Tàu sẽ nổ tung một lúc nào đó» vì theo ông, «tương lai nước Tàu không có gì chắc chắn. Sự cứng rắn của hệ thống chánh trị càng ngày sẽ đụng chạm mạnh với sự nhanh chóng của tin tức qua những mạng xã hội». Mà đụng chạm thì phải bùng vở thôi.

Như trong năm rồi, tai nạn xe lửa cao tốc xảy ra, nhà cầm quyền Bắc kinh theo thói quen dấu dân chúng, cho chôn dấu tất cả vết tích của vụ việc. Nhưng dân chúng dồn dập đưa tin với cả đầy đủ hình ảnh. Nhà cầm quyền Bắc kinh sau cùng phải thừa nhận sự thật tệ hại đó.

Nhà cầm quyền ở Bắc kinh cũng biết rỏ những khó khăn và nguy hiểm sanh tử cho chế độ độc tài của họ nên họ nổ lực tìm giải pháp khắc phục để tồn tại.

Chúng ta sẽ xem qua những khó khăn và khả năng đối phó để duy trì chế độ độc tài của Bắc kinh. Trong bài này, chúng ta thử thấy Tàu có phải là một thứ Đế quốc thực dân kiểu mới hay không?

Chánh sách đối ngoại của Bắc kinh

Chưa bao giờ chỉ trong hai năm mà những trao đổi ngoại thương giửa Tàu và Phi châu gia tăng lên tới 89 %, một kỷ lục mới. Bắc kinh, đồng thời, cũng tuôn hàng hóa, có chất độc nhiều ít không biết, tràn ngập qua Phi châu đen. Mục đính là để thu về nhiên vật liệu cung ứng cho nhu cầu sản xuất của Tàu. Để bảo đảm nguồn năng lượng, Bắc kinh còn đầu tư mạnh vào các nước Phi châu có dự trử nhiên liệu để khai thác. Khi đẩy mạnh chánh sách này, Bắc kinh không quên trấn an các quốc gia Phi châu, vốn cựu thuộc địa của Tây phương, là Bắc kinh không bao giờ muốn thiết lập chế độ thực dân như trước kia.

Tại Diển đàn Hợp tác kỳ 4 giửa Tàu và Phi châu tổ chức ngày 19 tháng 7 tại Bắc kinh, Hu Jintao tuyên bố để xác định chánh sách đối ngoại của Tàu «Tàu là một trong những nước lớn nhứt của thế giới đang phát triển, và Phi châu là một lục địa lớn gồm nhiều quốc gia. Nhơn dân Trung hoa và phi châu thắc chặc những mối quan hệ bình đẳng, thật lòng, hữu nghị và cùng yểm trợ nhau trong sự phát triển chung ».

Năm 1979, Đặng Tiểu Bình thay đổi đường lồi cộng sản hướng về phát triển kinh tế. Ngày nay, nhà cầm quyền ở Bắc kinh giử ưu tiên cho tăng trưởng kinh tế. Để bảo đảm nguồn nhiên liệu không bị gián đọan, Bắc kinh không ngần ngại quan hệ ngoại giao với những chánh quyền độc tài và tham những. Họ còn yểm trợ những chánh quyền này như trước đây các chánh quyền thực dân đã dựng lên và nuôi dưởng. Vì những chánh quyền này còn thì nguồn cung cấp nhiên liệu còn. Vã lại, xưa nay, ngưu tầm ngưu, mã tầm mã, có gì lạ!.

Hơn nữa, cộng sản vốn là con đẻ của Đế quốc tư bản. Vào đầu thế kỷ trước, các công ty lớn các nước tư bản thắc chặc mối quan hệ với giới lãnh đạo các nước có tài nguyên thiên nhiên như dầu hỏa, khoán sản, cao su, …

Phải chăng thật lòng không muốn dẩm lên những bước chân thực dân củ mà Hu Jintao đã cho các nước Phi châu quan hệ với Tàu vay 20 tỷ đô-la trong 3 năm để mở mang nông nghiệp, hệ thống hạ tần cơ sở và xí nghiệp nhỏ. Lúc nào giới chức Bắc kinh cũng tuyên bố là không hề can thiệp vào nội bộ các quôc gia bạn. Theo dự tính, tới năm 2035, Tàu phải cần 11, 6 triêu thùng dầu / ngày và qua 5 năm sau, mức tiêu thụ sẽ tăng lên bằng Huê kỳ trong lúc đó, Tàu chỉ có khả năng tự túc nhiên liệu cho ¼ nhu cầu. Nhu cầu nhiên liệu ngày trở thành sanh tử cho giới lãnh đạo Bắc kinh. Ông Le Yucheng, Thứ trưởng Ngoại giao, không dấu diếm mối lo ngại lớn của nhà cầm quyền « Bổn phận của nước Tàu là đảm bảo một đời sống đàng hoàng cho 1, 3 tỷ người dân của mình. Quí vị có thấy đó là cái thách thức vô cùng lớn không và là cái áp lực vô cùng nặng nề đè lên chánh phủ không. Tôi không thấy có gì khác là đáng kể hơn. Tất cả phần còn lại chỉ phụ thuộc vào cái ưu tiên quốc gia này ». Tức vì nhu cầu nhiên vật liệu để phát triển, Tàu phải tăng cường quan hệ ngoại giao với các nước Phi châu, Nam Mỹ, khối cựu Liên-xô và Trung đông. Đó là mục tiêu hàng đầu của chánh sách đối ngoại hiện nay.Mục tiêu ngoại giao này, để bảo đảm nguồn cung cấp không bị gián đoạn vì nội chiến, sự thay đổi chế độ ở đó, được đảng và Chánh phủ, Ngân hàng Nhà nươc và cả Quân đội yểm trợ. Riêng về nguồn dầu hỏa, Chánh phủ chỉ thị các Công ty Quốc doanh gấp rút đầu tư khai thác các mỏ dầu ở ngoại quốc.

Việc đầu tư luôn luôn đi kèm với những khoản cho vay rẻ, giúp xây dựng cơ sở thể thao, giải trí, những bửa chiêu đải huy hoàng tại Bắc kinh và cả quân sự nửa. Các nước như Angola, Venezuela, Soudan, Zimbabwe đều được hưởng những lợi lạc này khi bắt tay «làm ăn » với Tàu. Họ nhận từ 2 tỷ tới 20 tỷ đô-la vay rẻ hoặc sự yểm trợ quân sự.

Như vậy làm sao hiểu được lời tuyên bố của Hu Jintao là Tàu ngày nay không thiết lập chế độ thực dân như Tây phương trước đây khi họ ngày càng can thiệp sâu vào nội tình các nước cung cấp nhiên vật liệu cho họ để bảo vệ quyền lợi của họ nơi đây? Trong mục đích này, Tàu không ngần ngại yểm trợ những chế độ độc tài, tham những vừa quân sự vừa ngoại giao cấp Liên Hiệp quốc. Iran là một trường hợp cụ thể. Với những nước khác, Bắc kinh chủ trương bắt lấy vài người trong Chánh quyền hoặc cả Chánh quyền bằng mua chuộc. Những người trong Chánh quyền thì giàu nhờ tiền của Tàu nhưng dân chúng thì không hưởng được gì qua cách ngoại giao này. Như ở Angola, người dân chỉ sống không quá 2 đô-la / ngày. Ở Zimbabwe, khi ủng hộ chế độ độc tài đàn áp dân của Robert Mugabe, giúp huấn luyện và tổ chức an ninh để bảo vệ chế độ, Tàu nhằm tậu đất đai trồng trọt và khai thác khoán sản, đá quí. Cách Tàu có mặt ở Phi châu không khác gì họ đang tung hoành ở Việt nam qua đảng cộng sản hà nội. Đảng viên cộng sản giàu có nhờ bán đất đai, khoán sản cho Tàu trong lúc đó dân chúng Việt nam ngày càng nghèo thêm. Đất nước sẽ không còn của Việt nam nữa.

Tàu có phải Đế quốc thực dân kiểu mới?

Tổng thống Nam Phi nhận định rỏ « cách ngoại giao của Tàu như vậy không thể tồn tại được về lâu về dài ».

Theo báo cáo của Ủy Ban Phát triển Âu châu, Tàu đổ xô đầu tư vào Phi châu, khai thác đất đai nông nghiệp, khoán sản, xây dựng hạ tầng cơ sở, …cho mọi người cảm tưởng Phi châu đang hưởng phúc lợi. Bắc kinh đang giúp giựt dậy nền kinh tế Phi châu và Phi châu bắt đầu phát triển. Năm 2005, một nghiên cứu khác đưa ra một hình ảnh Phi châu tương phản. Mười bốn nước sản xuất dầu hỏa và khoán sản bán cho Tàu có được thặng dư về ngoại thương. Ba mươi nước khác, trái lại, buôn bán bị thua lô vì thị trường của họ tràn ngập hàng hóa tiêu dùng rẻ tiền của Tàu, giết chết những nhà sản xuất nội địa. Đây cũng là hình ảnh của Việt nam ngày nay.

Trong trao đổi giửa Tàu và Phi châu, cái hố ngăn cách giửa nước được và nước thua thiệt ngày càng thêm khoét sâu và rộng ra không tránh khỏi gây ra ở đây đó sự bất mản trong dân chúng. Bản báo cáo kết luận « Với đa số các quốc gia Phi châu, lời tuyên bố của nhà lãnh đạo Bắc kinh đem lại hi vọng rất lớn, nhưng thực tế chẳng có gì hết vì không tạo ra được những điều kiện phát triển thật sự » nhằm phúc lợi cho dân chúng vốn nghèo đói triền miên của vùng kém mở mang.

Khi Tàu tới Phi châu hay những nơi khác chỉ nhằm tìm nguyên vật liệu, ủng hộ những chế độ độc tài tham nhũng địa phương để sai khiến chúng bảo vệ quyền lợi của mình, không nghĩ tới quyền lợi thật sự của dân chúng ở những nơi đó thì cách ứng xử này không thể bênh vực cho Tàu không phải là Đế quốc thực dân giống như các thế lực thực dân Tây phương trước kia.

Riêng ở Việt nam, Tàu kết hợp với đảng cộng sản Hà nội thành một thế lực thực dân kiểu mới đàn áp, bốc lột nhơn dân Việt nam cực kỳ dã man, cướp của dân tới từng cộng rau muống cuới cùng. Thế lực mới này, không có tên nào khác chính xác hơn để gọi, đó là bọn hán ngụy.

*** Những số liệu và trích dẫn mượn ở tác giả Micheal T. Klare, Le Monde Diplmatique, số 9/2012, Paris

Nguyễn văn Trần

[Do Do]

(02/09/2013)

Tàu có mặt gần khắp Phi châu với tư thế hùng hậu nhằm mục tiêu hàng đầu là tìm nguồn cung cấp nhiên liệu, thực phẩm và khoáng sản. Nhưng họ không bỏ qua Âu châu và cả Mỹ châu. Thế giới ngày nay được Bắc kinh quan niệm theo cái nhìn quyền lợi sanh tử của họ.

Ở Islande, một cái đảo nhỏ xa xôi, Tàu đã mua một Trung tâm du lịch hạng sang. Một tòa nhà xưa ở Paris, trước kia của nữ Công tước Montmorency, nay đã thuộc tài sản của Tàu, ngoài hơn ba mươi sở nho làm rượu ở Bordeaux và Bourgogne. Hảng xe Saab của Thụy điển cũng được Tàu mua lại năm rồi.

Tàu vẫn tiếp tục đầu tư mạnh khắp nơi nhờ lợi thế đang làm chủ nhiều món nợ ở hải ngoại. Cách chinh phục thế giới kiểu mới ngày nay được Đảng cộng sản tàu năm 1999 đặt tên là "zouchuqu", có nghĩa là "đi ra khỏi biên giới". Biên giới này vừa là biên giới địa lý vừa là biên giới sanh tồn.

Hia bảy dặm

Để nuôi sống gần 1 tỉ rưởi nhơn mạng, bằng 1/5 nhơn loại, lúc nhúc trên một lảnh thổ mênh mong, Tàu phải vươn mình ra khỏi biên giới tìm tài nguyên cần thiết cho phát triển. Nước Tàu rộng lớn nhưng lại thiếu đủ mọi thứ: thiếu năng lượng, nguyên vật liệu, đất đai canh tác.

Bắc kinh chủ trương phải sản xuất mạnh, mở mang nhanh nên Tàu hiện nay là nước tiêu thụ dầu hỏa và khí đốt mạnh nhứt thế giới. Họ dự bị từ đây tới năm 2015 sẽ đặt hệ thống ống dẩn dầu dài hơn nửa triệu km. Ở vùng Trung đông, Tàu đã thiết lập hệ thống dẩn khí đốt xuyên qua sa mạc và đồi núi và đồng thời, khai thác khí đốt. Tàu đưa trước cho Nga vay 10, 5 tỉ euros để mỗi ngày, Nga giao cho họ 300 000 thùng dầu thô. Để chuyển vận, Tàu bỏ ra thêm 3, 5 tỉ euros để thiết lập hệ thống ống dẩn dầu chạy tới xứ Tàu.

Để có nhiên liệu, Tàu cho thấy họ có khả năng và sẳn sàng đi xa. Họ qua tận Nigéria vì nước này sản xuất nhiều dầu hỏa nhứt ở Phi châu. Họ dám bỏ ra 21 tỉ euros để chiếm cho được quyền khai thác mỏ đầu ở Ngéria, sẽ đem lại cho họ 6 tỉ thùng, dành lại với các hảng dầu lớn của Tây phương như Shell, Chevron, Exxon,...

Hồi tháng 3 năm 2011, Gabon và Nigéria đồng ý cho phép Tàu khai thác mỏ dầu nằm tại vùng biên giới chung của hai nước.

Chánh quyền Gabon và Nigéria báo tin cho Tàu biết ở đây có nhiều băng đảng cướp bốc nguy hiểm. Tàu trấn an 2 nước Phi châu là họ biết và họ thừa khả năng quản lý những công trường nhiều rủi ro. Khi khai thác dầu khí ở vùng Tân cương, họ đã dập tắc mọi chống đối và đòi hỏi quyền tự trị ở đó. Đây vốn là nghề của đảng cộng sản. " Quyền lực từ họng súng ", học được ở Mao-trạch-đông.

Trong mối quan hệ với Tàu ngày nay, chỉ có thương mại và nhu cầu nhiên liệu là trên hết. Thật vậy, những tranh chấp vì chánh trị đều được gạt qua một bên. Tàu đã trở lại Angola khai thác dầu hỏa, sẳn sàng quên đi chuyện năm 1975 Tàu đã từng lến án nước này theo chủ nghĩa xét lại của Nga (Hồ Chí Minh đã rặp khuông theo Tàu, sát hại không biết bao nhiêu đồng chí vì "tội xét lại chống đảng"). Đồng thời, Tàu cũng tới Tchad tìm dầu hỏa, xí xóa chuyện củ là Tchad đã từng thừa nhận và bang giao với Đài loan, điều mà Bắc kinh xem như cây đinh chọc thẳng vào mắt.

Ngày nay dồn hết nổ lực cho phát triển để giử vị trí cường quốc kinh tế và sẽ tiến lên cường quốc quân sự, phải chăng những nhà lãnh đạo Bắc kinh muốn phục hận thời kỳ Tàu bị Tây phương đô hộ và đồng thời để xóa đi nổi ám ảnh "những bước đại nhày vọt" của Mao-trạch-đông thất bại vô cùng thảm hại do bịnh tâm thần "duy ý chí"?

Chánh trị "phi chánh trị"

Thay đổi cái nhìn chiến lược và thay đổi bạn thù theo nguyên lý "trong chánh trị không có bạn muôn thuở và thù muôn đời", Tàu cũng thay đổi quan niệm về chánh trị. Chỉ có một thứ chánh trị mà Tàu đang theo đuổi, đó là "Chánh trị phi chánh trị" (Une politique sans politique). Hốt bạc cắc ! Bạc cắc là trên hết. Đạo lý, lương tâm,... những từ ngữ không có nghĩa trong chế độ xã hội chủ nghĩa. Khi bắt tay làm ăn với một đối tác nào, Tây phương nghĩ tới đối tác của mình có tôn trọng "sự minh bạch về tài chánh" không, tôn trọng "dân chủ" không? «Nhơn quyền» không? Trái lại, Tàu sẳn sàng ký họp đồng với những nước độc tài ác ôn như Iran, Soudan, Zimbabwe, Birmanie dưới thời quân nhơn cai trị,...Có lẽ người cộng sản Tàu nghĩ các nước độc tài ác ôn này, so với Tàu, chẳng thấm vào đâu khi Mao-trạch-đông đã giết dân tàu hằng 80 triệu, Giang trạch dân, Hồ cẩm đào thay phiên nhau tiêu diệt người Tàu Pháp luân công, lấy các cơ phận bán, giết hằng ngàn sinh viên vô tội ở Thiên an môn,...

Nơi nào có đất canh tác, có nhiên liệu, có nguyên vật liệu thì có Tàu mò tới. Bắt đầu, họ giúp đở nơi đó làm đường xá, cầu cống, xây dựng trường học. Trong vòng hai mươi năm qua, Tàu ký được những họp đồng dài hạn với ba mươi xứ nghèo cần giúp đở. Cứ mỗi khi ký họp đồng, Tàu khiêm tốn nói "nhân dân hai nước thân thiện ký họp đồng để hợp tác khai thác cùng có lợi với nhau". Nhưng sản phẩm thì Tàu chở thẳng về Tàu. Công nhơn làm việc cũng dân tàu từ bên Tàu đưa qua. Nhờ đó, một phần lớn dân tàu bắt đầu ăn thịt, tuy vẫn còn không ít ăn bánh bao không nhưn. Trong lúc đó, đất nước có tài nguyên mà dân phi châu trước sau vẫn nghèo. Chánh phủ của họ giàu.

Từ lúc "đi ra khỏi biên giới", Tàu ngày nay chiếm hàng thứ sáu trong những quốc gia đầu tư trên thế giới. Theo LHQ, số đầu tư trực tiếp của Tàu ở ngoại quốc trong các năm 2009 và 2010 đã vuợt lên từ bốn mươi tới bốn mươi tám tỉ euros. Theo những chuyên viên kinh tế, tới năm 2013, số đầu tư này có thể tăng lên tới 100 tỉ.

Nhờ suốt ba mươi năm tăng trưởng 10%, Tàu đã tích lủy được một khối trử kim khổng lồ. Theo ngân hàng nhân dân Tàu số trử kim đó là 2200 tỉ euros. Số tiền kết sù này cho phép Tàu giử vai trò "chủ ngân hàng của thế giới", nhứt là cho các cường quốc vay bằng cách mua công khố phiếu để tài trợ ngân sách thâm thụt của mình.

Tàu mua gần 1, 4 tỉ euros công khố phiếu của Huê kỳ và hiện nay giử 22 % nợ của Huê kỳ. Từ lâu, dân Huê kỳ sống bằng nợ Tàu. Đổi lại, Huê kỳ mua đủ loại hàng hóa của Tàu.

Một thành quả quan trọng ở Âu châu của chủ thuyết "đi ra khỏi biên giới", đó là Tàu đã mua hải cảng ở Hi-lạp (Grèce) để đưa hàng quá vào Âu châu. Nhơn Hi-lạp bị khủng hoảng trầm trọng, Tàu cho Hi-lạp vay để nhờ đó củng cố và phát triển khả năng hải cảng vừa mua được. Tiếp theo, Tàu mua thêm một hải cảng ở Ý, ở Bắc hàn trên biền Nhựt bổn. Những thủ đắc này xác định sự hiện diện của Tàu trên thế giới hay đúng hơn, biên giới mới của Tàu.

Tham vọng của Tàu phải trở thành đệ nhứt cường quốc lãnh đạo thế giới nên ngày nay Tàu không muốn mình vẫn là nhà máy sản xuất hàng hóa vói nhơn công rẻ mạc nữa. Mỹ và Âu châu, hai khách hàng chánh, đang bị khủng hoảng trầm trọng nên mua hàng hóa của Tàu ít hơn trước đây trong lúc đó giá nhơn công ở Tàu bắt đầu gia tăng cao. Chỉ trong năm 2010, giá nhơn công tăng tới 24 %. Nên nay Tàu muốn chuyển qua sản xuất những hàng hóa cao cấp mới mong chiếm được thị trường. Đồng thời, Tàu cũng phải đáp ứng sự mong đợi của dân chúng về một mức sống theo tiêu chuẩn như dân Tây phương.

Chủ thuyết "zouchuqu"

Chủ thuyết "zouchuqu" (đi ra khỏi biên giới) còn có nghĩa là " đi ra khỏi biên giới "chậm tiến, ù lì, duy ý chí của thời gian dài theo chủ nghĩa xã hội" ai thắng ai " để học hỏi khoa học kỷ thuật tân tiến của Tây phương. Năm 2005, hảng làm máy điện tử tin học Lenovo của tàu mua lại của IBM bộ phận vật liệu điện toán. Năm 2011, tập đoàn lux Tesiro mua vườn nho Château Laulan Ducos ở Médoc (loại Cru bourgeois, giá trị khá khá, dưới trung bình). Tháng ba vừa rồi, Công ty hàng không Avic tàu mua lại Cirrus lớn của Mỹ về máy bay tư nhơn loại nhỏ. Năm 2005, Tàu mua với giá cao công ty xăng dầu Unocal của Mỹ, nhưng bị Chevron của Mỹ vì tự ái quốc gia chận lại làm cho Tàu bất mản.

Trong năm 2011, Âu châu ký với Bắc kinh hơn ba mươi họp đồng quan trọng. Ông Timothy Geithner, bộ trưởng Ngân khố Huê kỳ, thừa nhận đầu tư của Tàu ở Huê kỳ tăng nhanh và mạnh.

Khi Huê kỳ và Âu châu bị khủng hoảng kinh tế, Tàu rút ngay bài học thận trọng nên lo củng cố tăng trưởng ở mức 8 %.

Nay Tàu thấy thế lực của mình vửng vàng nên bắt đầu lên lớp, trước hết, với Huê kỳ "Huê kỳ chỉ biết sống bằng nợ, thiếu trách nhiệm đối với tiêu thụ". Với Âu châu, Tàu dạy hảy "thu xếp nội bộ cho yên ổn". Năm 2010, Ông Liu Mingfu, giáo sư Đại học Quốc phòng Bắc kinh, cho phát hành quyền sách nhan đề "Giấc mơ tàu" với Chương "Quan niệm về cường quốc và xác định vị trí chiến lược vủa Tàu trong thời hậu Mỹ".

Khu vực tư và công của Tàu thực hiện một thứ logique chung vô cùng hiệu quả. Mọi việc đều phải được thông qua đảng. Các doanh nhơn tàu có tới 70% là đảng viên. Khi họ muốn nhắm một mục tiêu ở hải ngoại, họ biết rỏ là họ phải làm gì.

Chánh sách đối ngoại theo chủ thuyết "zouchuqu" không chỉ nhằm đầu tư ở nước ngoài, tìm nguyên vật liệu,... mà còn nhắm văn hóa nữa. Từ ít lâu nay, Bắc kinh cho thiết lập ở khắp nơi Viện Khổng học để đưa học thuyết khổng tử ra nước ngoài làm cho thế giới hiểu Tàu qua văn hóa khổng tử chớ không phải mác-mao-ít. Năm 2010, họ tổ chức triển lảm quốc tế tại Thượng hải, phát hành một chương trình thông tin liên tục bằng anh ngữ. Bảo tàng viện ước tính có tới 10 triệu khách vào xem hằng năm. Đây là mặt khiêm tốn đối ngoại theo lời dạy của Đặng tiểu bình.

Đầu tư ở Phi châu đem lại cho Bắc kinh hơn 5% tăng trưởng. Trao đổi với Phi châu lên tới 100 tỉ euros trong năm 2010.

Đi ra khỏi biên giới, Tàu còn muốn kiểm soát mặt biển nên tháng 8 năm 2011, cho hạ thủy chiếc hàng không mẫu hạm đầu tiên "Liaoning".

Tàu đang trên đà quân sự hóa hùng hậu nhưng các cường quốc làm như không thấy vì mang mặc cảm con nợ. Đây cũng là một lợi thế trong việc thực thi chủ thuyết "zouchuqu".

Cho tới nay, việc vận chuyển nhiên liệu của Tàu phải đi ngang qua eo biển Malacca và hơn nửa, ba phần tư nhập cảng của họ cũng phải đi ngang qua đây. Vì eo biển quá hẹp nên việc kiểm soát rất dể dàng. Bắc kinh đã phải tìm cách mở nhiều hải cảng ở phía tây Nam dương. Nhưng đừng quên, với Tàu, phần nhiều những hải cảng thương mại đều có trang thiết bị quân sự công khai hoặc ngụy trang.

Từ lâu nay, Tàu tự hào cho rằng mình tiến lên hàng cường quốc một cách hòa bình mà không phải kinh qua chiến tranh như Huê ký và Âu châu. Trên địa vị cường quốc, Tàu sẽ tìm cách phục hận, rửa mối nhục hồi thế kỷ XIX bị các cường quốc Âu châu đô hộ, ngược đải bằng những hiệp ước bất bình đẳng hay không?

Lịch sử của Tàu là «gồm thâu lục quốc», chánh trị tập trung, nên viển ảnh nội chiến và chế độ sụp đổ là nỗi ám ảnh lớn và thường xuyên của giới lãnh đạo ở Bắc kinh. Nổi lo sợ lớn nhứt của Bắc kinh là nước Tàu bị phân chia làm nhiều vùng tự trị.

Để tránh bị sụp đổ bất kỳ lúc nào, Bắc kinh phải thực hiện cho bằng được «một xã hội đạo lý, công bình và kinh tế phát triển ». Nhưng chế độ độc tài thì làm sao có được một xã hội công bằng và đạo lý dầu có được kinh tế phát triển đi nữa nên chi ở Tàu sẽ khó tránh khỏi tái diển cảnh «Xuân Thu chiến quốc».

* Những số liệu, trích dẩn lại của tác giả Pierre Delannoy, Géo, 11/2011

Nguyễn văn Trần